Μύθοι και πραγματικότητα για την αφαίρεση της χολής (χοληδόχου κύστης)

Η χολολιθίαση (πέτρες στη χολή) είναι μια από τις πιο συχνές παθήσεις του πεπτικού. Υπολογίζεται ότι έως και το 20% των ενηλίκων μπορεί να έχουν πέτρες ή ίζημα στη χοληδόχο κύστη τους. Από αυτούς που δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα το 10% αναμένεται να παρουσιάσει συμπτώματα μέσα σε 2 χρόνια από τη διάγνωση ενώ περίπου 5% μπορεί να αναπτύξει κάποια σοβαρή επιπλοκή όπως χολοκυστίτιδα ή παγκρεατίτιδα. Γενικά 1 στους 4 ενήλικες με χολολιθίαση αναμένεται να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. 

Μύθος 1: Μετά την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης το 50% των ασθενών συνεχίζει να πονάει και να έχει συμπτώματα 

Το “σύνδρομο μετά χολοκυστεκτομή” όπως λέγεται, αναφέρεται σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε χολοκυστεκτομή και συνεχίζουν να έχουν συμπτώματα όπως και πριν την επέμβαση. Γενικά η αιτία δεν είναι εύκολο να ανευρεθεί και κάθε περίπτωση πρέπει να διερευνάται. Παρόλο που υπάρχει περίπτωση μικρές πέτρες να έχουν εισέλθει στα χοληφόρα (σωληνάκια) και να προκαλούν συμπτώματα, στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα οφείλονται σε άλλο πρόβλημα που συνυπήρχε με τη χολολιθίαση και πιθανά ευθυνόταν αυτό για τον πόνο, τον μετεωρισμό κλπ.. Πολλές φορές τα συμπτώματα είναι τόσο κοινά με άλλες παθήσεις που είναι δύσκολο να γίνει σαφής διάγνωση. Άρα χρειάζεται εκ νέου ενδελεχή διερεύνηση.

Μύθος 2: Η αφαίρεση της χολής προκαλεί διάρροια σε όλους τους ασθενείς

Η χοληδόχος κύστη είναι ένα είδος αποθήκης για τη χολή (το υγρό) που παράγεται συνεχώς από το συκώτι μας. Μέρος της χολής αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη ενδιάμεσα από τα γεύματα. Όταν αφαιρεθεί η χοληδόχος κύστη η χολή ρέει συνεχώς προς το έντερο. Για να προκαλέσει διάρροιες πρέπει όμως να μη λειτουργούν σωστά και κάποιοι άλλοι μηχανισμοί. Η κατάσταση αυτή είναι σπάνια και συμβαίνει σε συγκεκριμένες μόνο περιπτώσεις.

Μύθος 3: Η αφαίρεση της χολής σε ασθενείς άνω των 70 είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και πρέπει να αποφεύγεται 

Η προγραμματισμένη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή σε ασθενείς τρίτης ηλικίας χωρίς άλλα σοβαρά νοσήματα, έχει τον ίδιο σχεδόν κίνδυνο θανάτου όπως και στους νεότερους. Δεν υπάρχει καμία επιστημονική αντένδειξη για να υποβληθεί κάποιος ηλικιωμένος ασθενής σε αφαίρεση της χολής εάν αυτό πρέπει να γίνει. Παρόλα αυτά η ηλικία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για επιπλοκές κυρίως λόγω του ότι συνυπάρχουν συχνά και άλλα νοσήματα αλλά και λόγω της ίδια της έκπτωσης των λειτουργειών του σώματος που επέρχεται με το γήρας. Αυτό γίνεται πιο σημαντικό όταν η επέμβαση πρέπει να γίνει εκτάκτως π.χ. λόγω χολοκυστίτιδας. Το παραπάνω γεγονός είναι κοινό για όλων των ειδών τις χειρουργικές επεμβάσεις. Στις μέρες μας η γενική αναισθησία είναι ασφαλής διαδικασία και η λαπαροσκοπική χειρουργική προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα που μειώνουν τις πιθανότητες για επιπλοκές. 

Μυθος 4: Μετά την αφαίρεση της χολής θα είναι δύσκολη η απορρόφηση του λίπους οπότε θα πρέπει να ακολουθείτε για πάντα δίαιτα με χαμηλά λιπαρά

Δεν υπάρχει καμία επιστημονική ένδειξη ότι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χολοκυστεκτομή παρουσιάζουν δυσαπορρόφηση του λίπους των τροφών. Η χοληδόχος κύστη εξάλλου δεν παράγει χολή (το υγρό) αλλά μόνο το αποθηκεύει. Το συκώτι μετά την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης καταφέρνει άμεσα να παράγει όση χολή χρειάζεται για τη σωστή απορρόφηση του λίπους. 

Μύθος 5:  Μετά την επέμβαση πρέπει να λαμβάνει ο ασθενής παγκρεατικά ένζυμα, συμπληρώματα χολής και οπωσδήποτε λιποδιαλυτές βιταμίνες A,D,E και K για όλη του τη ζωή.

Δεν γίνεται αυτό σε καμία περίπτωση και φυσικά δεν υπάρχει καμία απολύτως επιστημονική ένδειξη. Δεν χρειάζεται καμία διατροφική υποστήριξη ή λήψη συμπληρωματικών ενζύμων μετά από χειρουργείο για αφαίρεση της χοληδόχου κύστης.

Μύθος 6: Η αφαίρεση της χολής προκαλεί αύξηση του βάρους

Η καθαυτού αφαίρεση της χοληδόχου κύστης δεν έχει κανένα έως τώρα γνωστό μηχανισμό που μπορεί να προκαλέσει αύξηση του βάρους τους ασθενούς. Όμως επειδή αρκετοί από τους ασθενείς είναι σε ένα είδος διατροφής/δίαιτας πριν την επέμβαση λόγω ότι έχουν συμπτώματα, μετά την επέμβαση όταν ξαναρχίζουν να τρέφονται ελεύθερα μπορεί εύκολα να πάρουν βάρος. Επίσης οι πέτρες στη χολή μπορεί να παρουσιαστούν συχνά σε ασθενείς μετά από παρατεταμένη δίαιτα για αδυνάτισμα, οπότε αυτοί οι ασθενείς μπορεί να πάρουν ευκολότερα βάρος ανά πάσα στιγμή.

Μύθος 7: Η “πλύση” της χοληδόχου κύστης μέσω ειδικής διατροφής αφαιρεί τις πέτρες

Τραγικός μύθος και παραπληροφόρηση δυστυχώς από πολλά μη ιατρικά περιοδικά και ιστοσελίδες. Αναφέρεται σε ειδική δίαιτα όπου οι ασθενείς νηστικοί πίνουν χυμούς μύλου, τσάι και στη συνέχεια “ξεπλένουν” τη χοληδόχο κύστη τους πίνοντας λάδι και χυμό λεμονιού. Αρκετοί ασθενείς στη συνέχεια αναφέρουν ότι βλέπουν στα κόπρανά τους πρασινωπές πέτρες, θεωρώντας ότι έτσι αφαιρούνται οι πέτρες από τη χοληδόχο κύστη! Η χημική ανάλυση όμως αυτών των λίθων δείχνει ότι ουδεμία σχέση έχουν με τους λίθους που αναπτύσσονται στη χοληδόχο κύστη. Αυτοί οι λίθοι στα κόπρανα αποτελούνται από συμπυκνωμένο λάδι μέσω μιας χημικής αντίδρασης σαπωνοποίησης όπως ονομάζεται, μεταξύ του λαδιού και των χυμών και ηλεκτρολυτών στο λεμόνι. Το χειρότερο όμως είναι ότι ο συνδυασμός νηστείας και υπερβολικής χρήσης λιπαρών από το λάδι μπορεί να πυροδοτήσει κρίση κολικού χοληφόρων και λοιπές επιπλοκές στους ασθενείς!

Μύθος 8: Οι πέτρες μπορούν να διαλυθούν με χρήση ειδικών φαρμάκων

Υπάρχουν φαρμακευτικά σκευάσματα που όντως μπορούν να διαλύσουν μέρος συγκεκριμένου είδους λίθων, του πιο σπάνιου όμως…και αυτό όχι και με πολύ επιτυχία. Όμως αφενός έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι αυτή η μέθοδος δεν είναι αποτελεσματική και αφετέρου οι μικρότερες σε διάμετρο πέτρες/ίζημα που δημιουργείται μπορεί να πυροδοτήσουν επιπλοκές όπως παγκρεατίτιδα.
Δυστυχώς στο διαδίκτυο υπάρχουν πάρα πολλές ιστοσελίδες που εμπορεύονται τέτοια σκευάσματα, φαρμακευτικά ή από βότανα….προσοχή!!!  

Μύθος 9: Οι πέτρες μπορούν να αφαιρεθούν με laser (λέιζερ)

Αυτό το είδος θεραπευτικής προσέγγισης για τη χολολιθίαση απλά δεν υφίσταται. Δυστυχώς υπάρχει μια σύγχυση του ονόματος της Λαπαροσκόπησης (και όχι λαμπαδοσκόπησης) με το Λέιζερ, μιας και τα δύο θεωρούνται από τους ασθενείς «μαγικά», «αναίμακτα» και «ανώδυνα». Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι σαφώς ένα ασφαλές και αποτελεσματικό χειρουργείο…. αλλά ούτε μαγικό είναι, ούτε έχει καμία σχέση με λέιζερ! Διαβάστε περισσότερα εδώ για τη λαπαροσκοπική αφαίρεση της χολής.

Μύθος 10: Οι πέτρες μπορούν να αφαιρεθούν χωρίς να αφαιρεθεί η χολή (χοληδόχος κύστη)

Η αφαίρεση μόνο τον λίθων δεν εφικτή για διάφορους λόγους σχετικούς με την ανατομία, τη φυσιολογία και τη παθοφυσιολογία της χοληδόχου κύστης και δεν είναι εύκολο να αναλυθούν εδώ. Σε άλλα συστήματα του ανθρώπου που μπορεί να αναπτυχθεί λιθίαση όπως στο ουροποιητικό, η αφαίρεση μόνο των λίθων είναι εφικτή, στη χοληδόχο κύστη όμως όχι.

Διαβάστε ακόμα:

Computer Assisted
Liver Surgery  

PROMETHEiA™ System
Σύγχρονο εξειδικευμένο σύστημα  προεγχειρητικού σχεδιασμού και διεγχειρητικής καθοδήγησης για επεμβάσεις στο ήπαρ και άλλα ενδοκοιλιακά όργανα.
(Βραβευμένο απο τη Ελληνική Χειρουργική Εταιρία)

Κατεβάστε και τυπώστε το ενημερωτικό έντυπο

"Συτημα χειρουργικής ήπατος PROMETHEiA"
Το έντυπο είναι με μορφή τρίπτυχου

Διαβάστε το άρθρο μας στο περιοδικό About φθινόπωρο 2017

Παχυσαρκία και καρκίνος ήπατος

Η καθαυτού αφαίρεση της χοληδόχου κύστης δεν έχει κανένα έως τώρα γνωστό μηχανισμό που μπορεί να προκαλέσει αύξηση του βάρους τους ασθενούς. Όμως επειδή αρκετοί από τους ασθενείς είναι σε ένα είδος διατροφής/δίαιτας πριν την επέμβαση λόγω ότι έχουν συμπτώματα, μετά την επέμβαση όταν ξαναρχίζουν να τρέφονται ελεύθερα μπορεί εύκολα να πάρουν βάρος. Επίσης οι πέτρες στη χολή μπορεί να παρουσιαστούν συχνά σε ασθενείς μετά από έντονη και παρατεταμένη δίαιτα για αδυνάτισμα, οπότε αυτοί οι ασθενείς μπορεί να πάρουν ευκολότερα βάρος ανά πάσα στιγμή.