Ηπατικές μεταστάσεις

Το ήπαρ είναι ένα από τα όργανα που προσβάλλονται πιο συχνά από μεταστάσεις όγκων κυρίως του πεπτικού συστήματος (παχύ έντερο, στομάχι κλπ.) αλλά και άλλων οργάνων όπως του μαστού, του δέρματος, ωοθήκών κ.α.. Η χειρουργική αφαίρεση των μεταστάσεων από το συκώτι μπορεί να δώσει σε ορισμένες περιπτώσεις την ευκαιρία για μακροχρόνια επιβίωση.
Η πιθανότητα υποτροπής και η πορεία της νόσου μετά από την αφαίρεση των μεταστάσεων εξαρτάται από διάφορους παράγοντες είτε του πρωτοπαθούς όγκου όπως η βιολογική επιθετικότητα και το αρχικό στάδιο, είτε των μεταστάσεων όπως ο αριθμός τους, το μέγεθος και η κατανομή τους στο ήπαρ.
Σε όλες βέβαια τις περιπτώσεις χρειάζεται προσεκτική προεγχειρητική μελέτη και σχεδιασμός και οπωσδήποτε απόφαση από ογκολογικό συμβούλιο καθώς η κάθε θεραπεία πρέπει να εξατομικεύεται.
Στην κλινική αντιμετωπίζονται οι ηπατικές μεταστάσεις με τεχνικές κλασσικές, λαπαροσκοπικές, υβριδικές, ελάχιστα επεμβατικές με ραδιοσυχνότητες και κυρίως με τη χρήση του εξειδικευμένου συστήματος PROMETHEiA™.

Συμπτώματα και Διάγνωση

Τις περισσότερες περιπτώσεις οι μεταστάσεις στο ήπαρ δεν έχουν συμπτώματα και δεν μπορούν να ψηλαφηθούν από τον ιατρό κατά την κλινική εξέταση εκτός και έχουν ικανό μέγεθος. Οι μεταστάσεις όμως μπορεί να δώσουν συμπτώματα όπως πυρετό ή δέκατα, αίσθημα βάρους στην άνω κοιλιά, πόνο, αδυναμία, απώλεια βάρους, μειωμένη όρεξη για φαγητό, ναυτία, ίκτερο και άλλα.

Σε έναν ασθενή στον οποίο έχει αντιμετωπισθεί ο πρωτοπαθείς όγκος, ο μοναδικός τρόπος για να διαγνωστούν τυχών μεταστάσεις νωρίς και πριν δώσουν συμπτώματα είναι να ακολουθεί τον κατάλληλο τακτικό έλεγχο που έχει ορίσει ο ογκολόγος ιατρός του. Αυτό συνήθως περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος και απεικονιστικές εξετάσεις όπως αξονική, υπέρηχο, μαγνητική τομογραφία ή PET. Οι μεταστάσεις στο ήπαρ μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή μετά από μήνες ή πολλά χρόνια, κατά τη διάρκεια ή ακόμα και μετά το τέλος μιας χημειοθεραπευτικής αγωγής.

Η βιοψία μιας ύποπτης ηπατικής βλάβης είναι εφικτή σήμερα με τη βοήθεια των επεμβατικών ακτινολόγων αλλά γίνεται μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Η χειρουργική αφαίρεση των μεταστάσεων στο ήπαρ είναι η θεραπεία εκλογής και η μοναδική παρέμβαση με πραγματικά θεραπευτικό σκοπό. Γενικά η επέμβαση έχει σκοπό την αφαίρεση όλων των μεταστάσεων και ποσότητας υγειών ορίων ήπατος γύρω από αυτές.
Η δυνατότητα για τη χειρουργική επέμβαση εξαρτάται ουσιαστικά από δύο παράγοντες:
1) την πλήρη αφαίρεσης της νόσου και
2) τη διατήρηση ικανής ποσότητας ήπατος ώστε ο ασθενής να μην οδηγηθεί σε ηπατική ανεπάρκεια μετά την επέμβαση.
Υπάρχουν σαφώς και άλλοι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη και γι’ αυτό σήμερα δεν νοείτε χειρουργική επέμβαση στο ήπαρ χωρίς να προηγηθεί επιμελής προεγχειρητικός σχεδιασμός σε υπολογιστή και ογκολογικό συμβούλιο. Το ήπαρ πρέπει να θυμίσουμε ότι έχει τεράστια ικανότητα αναγέννησης και έτσι μπορεί σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα να ξαναδημιουργήσει το μέγεθος και τη λειτουργικότητα που είναι αναγκαία για τον κάθε ασθενή.

Αν το μέγεθος του ήπατος που υπολογίζεται ότι θα απομείνει μετά την αφαίρεση των μεταστάσεων είναι μικρό, και η κλασσική ηπατεκτομή θεωρηθεί επισφαλής, τότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικές τεχνικές για να επιτευχθεί η αφαίρεση των μεταστάσεων όπως για παράδειγμα προεγχειρητική χημειοθεραπεία, εμβολισμός πυλαίας ή ακόμα επεμβάσεις 2-σταδίων απλές ή σύνθετες όπως η ALPPS (Associating Liver Partitioning and Portal vein ligation for Staged hepatectomy). Άλλες τεχνικές αντιμετώπισης είναι η καταστροφή των βλαβών με ραδιοσυχνότητες (RF Ablation) ή μικροκύματα (Microwave ablation) καθώς και ο χημειοεμβολισμός ή ο ραδιοεμβολισμός.

Ιδανική περίπτωση θεωρείτε η επέμβαση σε ασθενείς με μεταστάσεις μόνο στο ήπαρ που έχουν μόνο μία εστία μικρότερη από 5εκ ή μέχρι τρείς εστίες μικρότερες από 3εκ. Σήμερα όμως υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι μπορούμε να επέμβουμε ακόμα και όταν υπάρχουν ταυτόχρονα μεταστάσεις και εκτός ήπατος όπως για παράδειγμα σε λεμφαδένες, στο περιτόναιο, στο επινεφρίδιο κ.α. με ενθαρρυντικά αποτελέσματα αν γίνει πλήρης αφαίρεση όλων των βλαβών.

Η χειρουργική αντιμετώπιση μεταστατικών όγκων από καρκίνο του παχέος εντέρου και οι νευροενδοκρινείς καρκίνοι αποτελούν παράδειγμα άριστης πρόγνωσης. Παρόλα αυτά, είναι εφικτό να αντιμετωπιστούν και μεταστατικοί όγκοι από νεφρό, μαστό, ωοθήκη, στομάχι, μελάνωμα κ.α. με ικανοποιητικά αποτελέσματα σε συνδυασμό με την κατάλληλη χημειοθεραπευτική αγωγή.

Διαβάστε ακόμα:

Computer Assisted
Liver Surgery

PROMETHEiA™ System
Σύγχρονο εξειδικευμένο σύστημα προεγχειρητικού σχεδιασμού και διεγχειρητικής καθοδήγησης για επεμβάσεις στο ήπαρ και άλλα ενδοκοιλιακά όργανα.
(Βραβευμένο απο τη Ελληνική Χειρουργική Εταιρία)

Περισσότερα